Czy uda się pomóc powodzianom?
Pierwsze czytanie poselskiego projektu ustawy o zmianie ustawy o szczególnych rozwiązaniach związanych z usuwaniem skutków powodzi (druk nr 698).
Wystąpienie Janusza Kowalskiego na sali plenarnej w Sejmie RP w dniu 17 października 2024 r.
Dzień dobry, serdecznie pozdrawiam Jarocin.
Panie Marszałku! Szanowni Państwo! Dziękuję za tę dyskusję, to była merytoryczna dyskusja. Postaram się odnieść do najważniejszych kwestii. Mam wrażenie graniczące z pewnością, że chyba nie wszyscy państwo zrozumieli projekt ustawy zgłoszony przez Prawo i Sprawiedliwość.
Prosta rzecz: Czy dzisiaj spółka akcyjna, spółka z ograniczoną odpowiedzialnością mogą przekazać mieszkania jakiemuś samorządowi, podpisując umowę i korzystając z jakiegokolwiek odliczenia w przypadku podatku CIT? Nie, w przypadku takich podmiotów mamy tylko i wyłącznie możliwość przekazania darowizny z limitem 10% NGOs, czyli organizacjom pożytku publicznego. Tutaj uwaga szanownego pana posła Tadeusza Tomaszewskiego jest ciekawa, ale to już jest jakby szersze rozwiązanie, wykraczające poza tę ustawę. Chodzi o to, czy to powinny być tylko i wyłącznie podmioty ze statusem OPP. My rozmawiamy o innej sytuacji, szanowni państwo.
Słuchają nas dzisiaj powodzianie. Niestety nie ma ministra Kierwińskiego i nie mówię tego ze złośliwością, tylko mówię to dlatego, że szukamy systemowego rozwiązania, co zrobić, jak zachęcić np. firmy – bo firmy mają ogromną zdolność do pomocy w wymiarze szczególnie dzisiaj potrzebnym, czyli odbudowy – do tego, żeby podejmowały decyzje o szybkiej pomocy w odbudowie, o finansowaniu naprawy wielkich skutków tej wielkiej tragedii. Często są to decyzje korporacyjne, różnych wspólników, różne racje za nimi stoją.
Nasza propozycja, propozycja Prawa i Sprawiedliwości, jest propozycją systemową. Nie widzimy takiej propozycji ze strony rządu. Gdybyśmy rozmawiali o propozycji systemowej, rządowej, to łatwiej byłoby się do niej odnieść. Gdyby to była dobra propozycja, poparlibyśmy ją, ale nie ma żadnej takiej propozycji, w ogóle jej nie ma. Jest tylko propozycja Prawa i Sprawiedliwości.
I teraz jeszcze raz, szanowni państwo, powiem po kolei: rozszerzamy katalog podmiotów obdarowanych, i dla osób fizycznych, i dla podmiotów prawnych, o jednostki samorządu terytorialnego, podmioty lecznicze, Rządową Agencję Rezerw Strategicznych i, tak jak wcześniej mówiłem, o nową kategorię: domy dla matek z małoletnimi dziećmi, noclegownie, DPS-y etc. A więc jeżeli dzisiaj DPS pomaga w sytuacji klęski żywiołowej, to firma czy osoba fizyczna, udzielając darowizny, mogłaby tę darowiznę odliczyć od podstawy opodatkowania. Dzisiaj taka sytuacja nie jest możliwa prawnie, więc proponujemy to rozwiązanie. Pytanie, czy jest to korzystne dla polskiego państwa. Szanowni państwo, absolutnie tak. Jest to korzystne dla budżetu, dlatego że uruchamiamy środki osób fizycznych i podmiotów prawnych, które natychmiast niosą pomoc i mogą to rozliczyć podatkowo. Załóżmy, że w przypadku takiego mieszkania o wartości 500 tys. zł przy takiej darowiźnie dla np. samorządu w Lewinie Brzeskim, Nysie czy w Paczkowie ze strony firmy, spółki z o. o. czy SA będzie możliwość odliczenia przez taką firmę od podstawy opodatkowania 1 mln zł? To dobrze. Ale nawet jeżeli będzie to opodatkowanie podatkiem, to czy to będzie zysk dla polskiego państwa, które nie poniesie całościowego kosztu? Oczywiście, że tak. Czyli zmniejszamy wydatki budżetu państwa, a pomoc niesiona jest od razu i w sposób efektywny. Czyli podsumowując, szanowni państwo: my rozszerzamy katalog podmiotów. W tej chwili są tylko i wyłącznie NGOs i te limity dla osób fizycznych wynoszące 6% od podstawy opodatkowania przed opodatkowaniem i 10%, jeżeli chodzi o CIT. Rozszerzamy to i to jest systemowe rozwiązanie.
Drugie rozwiązanie dotyczy kwestii, o którą pytała pani poseł Żaneta Cwalina-Śliwowska, czyli mechanizmu dokumentacyjnego. My ten mechanizm wzięliśmy z rozporządzenia pana ministra Domańskiego, więc proszę te znaki zapytania kierować do Ministerstwa Finansów. Ale już na wstępie powiedziałem, że chcemy go po ekspertyzach czy po opiniach ekspertów z Biura Analiz Sejmowych doprecyzować po to, żeby nie było żadnych wątpliwości interpretacyjnych. Jesteśmy tutaj otwarci na dialog.
Kwestia dotycząca tych 200%, tego, skąd się… Pan poseł Tumanowicz, pan poseł Płaczek, pan poseł Mulawa zadawali o to pytanie. Zastosowaliśmy ten mechanizm, który rzeczywiście zastosowaliśmy w czasie pandemii, jeżeli chodzi o darowizny. Jeżeli my się umówimy, że to będzie 100% czy 150%, 200% czy 250%, to będzie to nasza decyzja. To będzie decyzja polityczna polskiego Sejmu. Nie mam z tym żadnego problemu, żeby dojść do takiego konsensusu, ale zawsze ten mechanizm… Każda z tych kwot będzie lepsza niż sytuacja, która jest dzisiaj, w której nie ma możliwości, żeby firma odliczyła choćby złotówkę od podstawy opodatkowania, jeżeli np. jednostce samorządu terytorialnego… A dzisiaj to samorządy czekają na pieniądze. Samorządy czekają na pieniądze. Dzisiaj słyszymy – i to możemy powiedzieć wprost, bo trzeba podziękować – że Telewizja Polsat chce wyremontować świetlicę w Lewinie Brzeskim. Telewizja Republika remontuje, o ile dobrze pamiętam, przedszkole. Mam nadzieję, że TVN również coś wyremontuje.
Chciałbym, żeby te firmy – a jest pełno takich polskich firm – mogły odliczać od podstawy opodatkowania te wydatki. Chciałbym, żeby tak było, tego chcą posłowie Prawa i Sprawiedliwości. Szanowni państwo, postawmy się na miejscu menadżerów, właścicieli, którzy widzą tego typu mechanizm: transparentny, na który się wszyscy umawiamy i co do którego się umawiamy, że to jest 100%, 150% czy 200%, po to, żeby zachęcać do takiej decyzji. Ta pomoc natychmiast by dzisiaj płynęła, a rzeczywiście, szanowni państwo, samorządy i powodzianie czekają na pomoc. Chcemy uruchomić zdolności polskiego biznesu do odbudowy i proponujemy mechanizm systemowy.
Jeszcze raz chcę powiedzieć: nie ma propozycji takiego mechanizmu ze strony rządu. Dziękuję, że szanowni państwo nie odrzucają od razu tego projektu i będziemy na ten temat debatować. Natomiast chcę powiedzieć, że ponad wszelką wątpliwość jest to korzystne dla budżetu. Dzisiaj absolutnie jest takie oczekiwanie – i gdyby rząd Prawa i Sprawiedliwości rządził, to ponieślibyśmy wszystkie koszty odbudowy – żeby to budżet poniósł koszty odbudowy infrastruktury, mieszkań, pomocy Polakom. Możemy jednak jeszcze uruchomić środki prywatne: i osób fizycznych, i osób prawnych. Szanowni państwo, czy to jest złe? W moim przekonaniu jest to bardzo dobre. Bez względu na to, kto jakie ma poglądy, jest to po prostu racjonalne.
W tym miejscu chcę przeprosić pana posła Tomasza Zimocha, bo byłem, od razu mówię, niegrzeczny ostatnio w czasie dyskusji, kiedy pan inicjował zbiórkę dla powodzian. Nawet nie chcę powtarzać mojej niegrzecznej, niekulturalnej uwagi. Przeprosiłem pana i obiecałem panu, że pana przeproszę również z mównicy sejmowej. Przepraszam i dziękuję, że pan realizuje to dzieło, jakim jest zachęcanie wszystkich posłów, oczywiście również do tego zachęcam, żeby skorzystali z możliwości pana zbiórki. Przepraszam, że byłem wtedy niemiły. Trzeba umieć powiedzieć ˝przepraszam˝.
Posłowie Konfederacji czy również pan poseł Ciecióra pytali o ten katalog, dlaczego akurat tylko i wyłącznie chodzi o klęskę żywiołową. Proponujemy pewien mechanizm systemowy. I tu pan minister paradoksalnie ma rację: rzeczywiście patrzymy też w przyszłość, nawet nie w przeszłość, ale w przyszłość, czyli chcemy mechanizmu, który w sytuacji klęski żywiołowej i wydania odpowiedniego aktu prawnego przez polski rząd będzie umożliwiał natychmiastowe, od pierwszej minuty niesienie pomocy poszkodowanym na danym obszarze, co będzie również korzystne podatkowo dla osób fizycznych i osób prawnych. Oby jak najrzadziej był wykorzystywany. Tak jak mówię, ten mechanizm dotyczy wyłącznie klęski żywiołowej. Szanowny panie pośle – mówię to do posła Tumanowicza, sam to też dopowiedziałem – jeżeli ten mechanizm się sprawdzi, na coś się umówimy i wymyślimy taki mechanizm, który będzie zachęcał, i zobaczymy, przeliczymy to… A będziemy to mogli łatwo przeliczyć. Myślę, że jeżeli pan minister Neneman się na to zgodzi – bo ja czekam na moment, w którym pan minister po raz pierwszy poprze ustawę Prawa i Sprawiedliwości, a to już jest dziesiąta ustawa, którą zgłaszamy w ramach kwestii, można powiedzieć, podatkowych – a wierzę w to, że taki moment nastąpi, i mam nadzieję, że będzie chodziło o systemowe rozwiązanie pomocy powodzianom, to pokaże nam te wyliczenia. Po jednej stronie będzie uruchomiony zasób finansowy osób fizycznych, osób prawnych, jeżeli chodzi o pomoc powodzianom czy poszkodowanym. I ten mechanizm będzie korzystny dla budżetu, bo uruchomiliśmy więcej pieniędzy, niż wynosił ubytek z tytułu podatku CIT czy PIT w budżecie państwa. Z drugiej zaś strony będziemy mieli ten mechanizm do zastosowania, jeżeli wystąpią na innym obszarze w przyszłości – oby tak się oczywiście nie stało – inne klęski żywiołowe, inne zjawiska naturalne. Po to to robimy, po to myślimy właśnie o przyszłości.
Proponujemy państwu rozmawianie o mechanizmie, który być może – nie chciałbym o tym mówić – obejmie państwa gminę, powiat czy województwo w przyszłości. Właśnie o takim mechanizmie systemowym rozmawiamy po to, żeby ta pomoc, szczególnie biznesu, szczególnie osób fizycznych w relacji z jednostkami samorządu terytorialnego była jak najlepsza. I w tym sensie odpowiedź dla posła Wieczorka jest taka: jeżeli będzie np. darowizna, tak rozumiem tę ustawę, dla NGO czy jednostki samorządu terytorialnego, które pokryją najem dla powodzian, to rzeczywiście w mojej ocenie będzie można od kwoty tej darowizny właśnie w sytuacji klęski żywiołowej odliczyć kwotę w wysokości 200%… To jest odpowiedź dla pana posła Wieczorka. Mam nadzieję, że panu…
Dziękuję za merytoryczny głos pana posła Arkadiusza Sikory. Szukamy tych systemowych rozwiązań. Szanowni państwo, od razu mówię: jeżeli państwo macie lepsze rozwiązania dotyczące tego, jak uruchomić skłonność polskiego biznesu, przedsiębiorców do podejmowania dzisiaj decyzji o pomocy, bo Polacy czy powodzianie czekają na taką pomoc, w odbudowie, przekazywaniu sprzętu, jeżeli tam, w tej ustawie, trzeba pewne rzeczy dotyczące kwestii dokumentacyjnych uporządkować i doprecyzować – powiedzieliśmy: doprecyzujmy – to my to poprzemy. Tyle tylko, że ja tego rozwiązania ze strony państwa nie widzę, pana ministra Kierwińskiego nie widzę. Nie ma tego rozwiązania podatkowego. My proponujemy takie rozwiązanie, jak macie lepsze – proszę bardzo, poprzemy, tylko je pokażcie. Nie pokazaliście tego rozwiązania. Myślę, że bez względu na opcję polityczną ci państwo, którzy są z województw, które zostały dotknięte powodzią, jeżeli rozmawiają dzisiaj z przedsiębiorcami, z powodzianami, z osobami tym dotkniętymi, samorządowcami, którzy oczekują pomocy… Przecież państwo musi ponieść ogromne koszty również na odbudowę infrastruktury. Część zasobu osób fizycznych i osób prawnych, która może iść szczególnie dla tych, można powiedzieć, najbardziej poszkodowanych mieszkańców, jest dzisiaj potrzebna do uruchomienia. A państwo będzie finansowało jak najszybciej infrastrukturę. Tych pieniędzy po prostu cały czas nie ma, stąd pomysł na takie rozwiązanie.
Podsumowując, szanowni państwo, zachęcam do dyskusji na ten temat. Razem z panem wicepremierem Sasinem zaproponowaliśmy mechanizm przeniesiony, zapożyczony niejako z czasów COVID-u, ale rozszerzony, jeżeli chodzi o kwestie podatku dochodowego. Tę asymetrię likwidujemy. Bo rzeczywiście pan minister powiedział, że jest, jeżeli chodzi o podatek VAT, zerowa stawka dla pewnych kategorii podmiotów, tylko nie ma tego odliczenia w podatku dochodowym. I to jest ta asymetria, którą chcemy zlikwidować. Skoro jest stawka zerowa w relacji z samorządem, który otrzymuje darowiznę, to dlaczego firma nie może również odliczyć od podatku dochodowego kwoty 200% czy nawet 100% tej darowizny? Proponujemy, żeby ten mechanizm był uzupełniony.
My nawet panu ministrowi – niestety nie było reakcji ze strony pana ministra Domańskiego – napisaliśmy rozporządzenie rozszerzające katalog, jeżeli chodzi o stawkę podatku VAT 0-procentową, o te podmioty, które określiliśmy i które naszym zdaniem powinny również być nim objęte, czyli dotyczy to domów matek z małoletnimi dziećmi, kobiet w ciąży, noclegowni, DPS-ów. Niestety nie spotkało się to z akceptacją ministerstwa. Ministerstwo uważa, że trzeba robić to przez jednostki samorządu terytorialnego. Ale chcę powiedzieć, że są również podmioty, które są wyjęte, spoza sektora finansów publicznych, które realizują te zadania społeczne, i warto to uwzględnić w tych umowach. Mam nadzieję, szanowny panie ministrze, że jednak pan minister… Wicepremier Mariusz Błaszczak wysłał do państwa gotowy projekt rozporządzenia. Jego przyjęcie zajmie naprawdę 4 minuty. Chodzi tylko o to, żeby rozszerzyć o DPS-y, ośrodki wsparcia, noclegownie, domy dla matek z dziećmi ten katalog obdarowywanych, dla których będzie zastosowana stawka podatku VAT 0%.
Podsumowując, zachęcamy szanownych państwa do dyskusji merytorycznej, do wyjęcia tego spod sporu politycznego, powtarzam to jeszcze raz. Pamiętajmy o tym, że powodzianie dzisiaj oczekują naszej pomocy jako polskiego państwa. Naprawdę to nie jest kwestia żadnej konkurencji z ustawą, którą przyjęliśmy. My jako Prawo i Sprawiedliwość ją poparliśmy. Ona nie jest doskonała, tam jeszcze wiele rzeczy brak, ale to nie jest żadna konkurencja. My chcemy uruchomić, tu i teraz, środki prywatne, które spowodują, że wydatki budżetu państwa będą po prostu niższe, pomimo uszczuplenia dochodów budżetowych będą niższe, bo wydatki związane z odbudową są po prostu przeogromne. Jeżeli macie państwo lepsze rozwiązanie, pokażcie je. Ale ja z Klubem Parlamentarnym Prawo i Sprawiedliwość tego rozwiązania nie widzę. Nie widzę żadnego rozwiązania podatkowego. Likwidacja asymetrii, możliwość odliczenia 200% kwoty darowizny od podstawy opodatkowania PIT i CIT, wpisanie nowej kategorii obdarowanych – szanowni państwo, to jest pomoc, na którą liczą powodzianie i wszystkie inne osoby, które będą dotknięte klęskami żywiołowymi. Umówmy się na to, że popracujemy na ten temat merytorycznie. Jesteśmy otwarci na dobre poprawki. To nie są doskonałe, wszystkie rozwiązania, ale szukamy jak najlepszego rozwiązania. I proszę jednak o takie patrzenie na to, że naprawdę w sprawie powodzi, w sprawie klęsk żywiołowych (Dzwonek), kiedy cierpi drugi człowiek, powinniśmy mówić jednym głosem. Dziękuję, panie marszałku.
Źródło: sejm.gov.pl
Janusz Kowalski, Poseł na Sejm RP 👍
Bądźmy w kontakcie:
▶ YouTube,
▶ Facebook
▶ Tik Tok
▶ Twitter
▶ Threads
▶ Instagram
▶ Linkedin
👉 NAPISZ DO MNIE: kontakt@januszkowalski.pl
