Interpelacja w sprawie wycofania się przez Rzeczpospolitą Polską z decyzji Rady Unii Europejskiej w sprawie systemu zasobów własnych

5 sierpnia złożyłem do Prezesa Rady Ministrów Mateusza Morawieckiego interpelację w sprawie wycofania się przez Rzeczpospolitą Polską z decyzji Rady Unii Europejskiej w sprawie systemu zasobów własnych w odpowiedzi na bezprawne zablokowanie przez eurokratów wypłaty Polsce środków unijnych.

Zgłaszający: Janusz Kowalski

Adresat: prezes Rady Ministrów

Data wpływu: 05-08-2022

Szanowny Panie Premierze!

Ponawiam swój wniosek z 26 października 2021 r. dotyczący wycofania się Polski z unijnego mechanizmu „Next Generation”. Umowa o tzw. Krajowym Planie Odbudowy z uwagi na jej brak realizacji ze strony Komisji Europejskiej jest w oczywisty sposób „martwa”. 

W Polsce zatwierdzenie decyzji Rady (UE, Euratom) 2020/2053 z dnia 14 grudnia 2020 r. w sprawie systemu zasobów własnych Unii Europejskiej oraz uchylającej decyzję 2014/335/UE, Euratom (Dz. Urz. UE L 424 z 15 grudnia 2020) wymagało procedury ratyfikacji na podstawie art. 12 ust. 2a ustawy z 14 kwietnia 2000 r. o umowach międzynarodowych, bowiem ratyfikacji podlegają akty prawne Unii Europejskiej, o których mowa m.in. w art. 311 akapit trzeci Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej. Ponadto z uwagi na fakt, iż sprawy regulowane tą decyzją dotyczą kwestii określonych w art. 89 ust. 1 pkt 3 i 4 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej, tj. członkostwa Polski w organizacji międzynarodowej oraz znacznego obciążenia państwa pod względem finansowym, uznano, że w tym względzie będzie ratyfikacja po uzyskaniu zgody wyrażonej w ustawie. Podobnie ratyfikowane zostały dwie poprzednie decyzje w sprawie systemu zasobów własnych Unii Europejskiej, tj. decyzja Rady z 7 czerwca 2007 r. (2007/436/WE, Euratom) oraz decyzja Rady z 26 maja 2014 r. (2014/335/UE, Euratom), które stanowiły podstawę do przekazywania do budżetu UE polskiej składki odpowiednio w okresach 2007–2013 i 2014–2020.

Nie ulega wątpliwości, że tryb przyjmowania decyzji o zasobach własnych świadczy o dużej randze tej decyzji i upodabnia ją do umowy międzynarodowej. Decyzja jest przyjmowana wyłącznie przez Radę jako organ międzyrządowy, a nie ponadnarodowy oraz konieczna jest jednomyślność w Radzie, a następnie konieczna jest ratyfikacja przez wszystkie państwa członkowskie. Z tego powodu do stosowania decyzji o zasobach własnych należy stosować reguły dotyczące stosowania umów międzynarodowych zawarte w Konwencji wiedeńskiej z 23 maja 1969 r. o prawie traktatów. Przede wszystkim chodzi o kardynalną i absolutnie podstawową zasadę pacta sunt servanda wyrażoną:

a) w art. 26 – każdy będący w mocy traktat wiąże jego strony i powinien być przez nie wykonywany w dobrej wierze oraz
b) w art. 27 – strona nie może powoływać się na postanowienia swojego prawa wewnętrznego dla usprawiedliwienia niewykonywania przez nią traktatu.

Reguły zawarte w konwencji wiedeńskiej zakazują jednostronnego wypowiadania umów międzynarodowych, z pewnymi wyjątkami. Przede wszystkim chodzi o art. 54 i 56 konwencji wiedeńskiej. Jeśli chodzi o wycofanie się strony z traktatu, to art. 54 konwencji wiedeńskiej stanowi, że może ono mieć miejsce tylko w dwóch sytuacjach:

a) zgodnie z postanowieniami traktatu lub
b) w każdym czasie za zgodą wszystkich stron po konsultacji z pozostałymi umawiającymi się państwami.

Jeżeli decyzja o zasobach własnych zawierałaby postanowienia dotyczące wycofania się z niej przez państwo członkowskie, te postanowienia powinny znaleźć zastosowanie przy wycofaniu się z tej decyzji. Decyzja o zasobach własnych nie zawiera jednak postanowień dotyczących wycofania się z niej przez państwa członkowskie. W takim przypadku zastosowanie będzie miał tryb z art. 56 konwencji wiedeńskiej. Zgodnie z tym przepisem, jeśli traktat nie zawiera postanowienia dotyczącego jego wygaśnięcia i nie przewiduje wypowiedzenia ani wycofania się z niego, nie podlega on wypowiedzeniu ani wycofaniu się z niego, chyba że:

a) ustalono, że strony miały zamiar dopuścić możliwość wypowiedzenia lub wycofania się, bądź
b) prawa do wypowiedzenia lub wycofania się można domniemywać z charakteru traktatu.

Należy ocenić, czy przesłanki a i b mogą być spełnione, tj. czy strony miały zamiar dopuścić wycofanie się z tej decyzji lub charakter decyzji o zasobach własnych uprawnia Polskę do wypowiedzenia tej decyzji w tym trybie. W moim przekonaniu wypowiedzenie w tym trybie decyzji o zasobach własnych – zgodnie z art. 56 konwencji wiedeńskiej – jest możliwe, ale Polska powinna najprawdopodobniej notyfikować co najmniej na dwanaście miesięcy naprzód swój zamiar. 

1. W związku z powyższym – mając na uwadze bezprawny szantaż unijnych eurokratów wstrzymujących bez podstawy prawnej wypłatę Polsce należnych środków unijnych oraz możliwość odzyskania części polskiej suwerenności – proszę o odpowiedź na pytanie: Który tryb prawny jest najwłaściwszy i najszybszy do skutecznego wycofania się przez Polskę z decyzji Rady (UE, Euratom) 2020/2053 z dnia 14 grudnia 2020 r. w sprawie systemu zasobów własnych Unii Europejskiej? Odrzucam całkowicie absurdalny quasi-prawniczy pogląd, że nierealizowana umowa jest niewypowiadalna przez Rzeczpospolitą Polską, która ma ponosić koszty niewypłaconego kredytu i żyrować eurokredyt do 2058 r. innym państwom członkowskim. 

2. Ponadto proszę o udzielenie precyzyjnej informacji dotyczącej poniesionych przez Rzeczpospolitą Polską od dnia zaciągnięcia zobowiązania do dnia 1 sierpnia 2022 r. wszystkich kosztów związanych ze spłatą/zapewnieniem finansowania ze strony polskiej mechanizmu „Nex Generation” w podziale na precyzyjne kategorie kosztów (np. podwyższona składka członkowska czy przekazane do UE dochody z tzw. plastic tax). Proszę także o przekazanie informacji na temat poniesionych dotychczas kosztów kredytowania przez PFR SA niewypłaconego kredytu z UE oraz podstawy prawnej przedmiotowej operacji (koszty kredytowania przez PFR w oczywisty sposób powinny być poniesione przez Komisję Europejską, a nie przez polskie państwo). Podsumowując: Ile Polska w podziale na poszczególne kategorie zapłaciła za funkcjonowanie mechanizmu „Next Generation”?

Odpowiedź:

Odpowiadający: Piotr Wawrzyk – sekretarz stanu w Ministerstwie Spraw Zagranicznych

Data wpływu: 29-08-2022

Szanowna Pani Marszałek!

Odpowiadając na interpelację nr 35174 Pana Posła Janusza Kowalskiego w sprawie wycofania się przez Rzeczpospolitą Polską z decyzji Rady Unii Europejskiej w sprawie systemu zasobów własnych w odpowiedzi na bezprawne zablokowanie przez eurokratów wypłaty Polsce środków unijnych, uprzejmie informuję, co następuje.

W zakresie pytania pierwszego zawartego w tej interpelacji, z uwagi na tożsamość treści tego pytania z treścią pytania zawartego w interpelacji Pana Posła Kowalskiego nr 27802 z dnia 26 października 2021 roku, Minister Spraw Zagranicznych podtrzymuje stanowisko wyrażone w ramach posiadanych kompetencji w odpowiedzi na interpelację Pana Posła Kowalskiego nr 27802 z dnia 26 października 2021 roku, przygotowane w porozumieniu z Ministrem Finansów, który jest resortem właściwym w odniesieniu do kwestii, których dotyczy decyzja Rady (UE, Euratom) 2020/2053 z dnia 14 grudnia 2020 r. w sprawie systemu zasobów własnych Unii Europejskiej.

W zakresie pytania drugiego zawartego w interpelacji nr 35174, Minister Spraw Zagranicznych pragnie zaznaczyć, że udzielenie odpowiedzi na to pytanie nie jest objęte działem administracji rządowej „sprawy zagraniczne”, za który odpowiada MSZ i pragnie zasugerować Panu Posłowi zwrócenie się z tym pytaniem do właściwego merytorycznie członka Rady Ministrów, tj. Ministra Finansów, który odpowiada za dział administracji rządowej „finanse publiczne”.

Z poważaniem

Z upoważnienia Ministra Spraw Zagranicznych
Piotr Wawrzyk
Sekretarz Stanu