Projekt specustawy dla biogazowni rolniczych gotowy!

Z inicjatywy sekretarza stanu Janusza Kowalskiego – Pełnomocnika Rządu ds. Transformacji Energetycznej Obszarów Wiejskich zespół ekspertów przygotował projekt specustawy dla biogazowni rolniczych.

Rozwój sektora biogazu rolniczego zwiększa poziom bezpieczeństwa energetycznego i prowadzi do uniezależnienia obszarów wiejskich od zewnętrznych dostawców różnego rodzaju energii. Obszary te zajmują niemal 93% powierzchni Polski, gdzie mieszka lub prowadzi działalność około 30% wszystkich odbiorców energii. Biogazownie rolnicze jako odnawialne i czyste źródło energii, zastępując produkcję energii z paliw kopalnych, zmniejszają emisję dwutlenku węgla i substancji zanieczyszczających powietrze.

Sytuacja, w której biomasa jako produkt uboczny z rolnictwa lub przetwórstwa żywności do biogazowni rolniczych pochodzi z lokalnych źródeł, a następnie, jako produkt pofermentacyjny, wykorzystywana jest do nawożenia gleb zasługuje na szczególne rozwiązania prawne, które upowszechnią ten model w całej Polsce. Dlatego z inicjatywy sekretarza stanu Janusza Kowalskiego – Pełnomocnika Rządu ds. Transformacji Energetycznej Obszarów Wiejskich zespół ekspertów przygotował projekt specustawy w tym zakresie. 

Główne założenia projektu ustawy o ułatwieniach w przygotowaniu i realizacji niektórych inwestycji w zakresie biogazowni rolniczych oraz zmianie niektórych innych ustaw:

1. Ułatwienia w procesie inwestycyjnym. W projekcie zakłada się ułatwienia w zakresie postępowania w przedmiocie wydania decyzji o warunkach zabudowy oraz postępowania w przedmiocie decyzji zatwierdzającej projekt budowlany i udzielającej pozwolenia na budowę. Proponuje się wprowadzenie terminów na wydanie decyzji przez uprawniony organ oraz kar za niewydanie jej w określonym terminie. Ponadto, projekt zawiera szereg szczegółowych rozwiązań odnoszących się do prowadzenia tych postępowań w odniesieniu do inwestycji w biogazownię rolniczą. 
2. Projekt przewiduje wprowadzenie zasady, że nie wymaga uwzględnienia w miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego zmiana zagospodarowania terenu polegająca na realizacji inwestycji w zakresie biogazowni rolniczej, w odniesieniu do instalacji spełniających określone w przygotowanym projekcie przesłanki odnoszące się do inwestycji i ograniczeń powierzchniowo-lokalizacyjnych.
3. Wykorzystywanie lokalnego potencjału substratu. W ocenie projektodawców stabilny i łatwy dostęp do lokalnych substratów dla biogazowni rolniczych, które szczegółowo określone zostaną przez Ministra właściwego do spraw rolnictwa na podstawie delegacji ustawowej zapewniać będzie lokalizacja biogazowni w pobliżu zakładów przetwórstwa rolno-spożywczego lub gospodarstw rolnych.  Wykorzystywanie lokalnych zasobów niewątpliwie przyczynia się do obniżenia kosztów związanych z funkcjonowaniem biogazowni rolniczej. Projekt zakłada m.in. wprowadzenie tzw. ustawowego uznania za produkt uboczny (nie odpad) substratów, które mogą być wykorzystane jako nawóz naturalny. 
4. Ułatwienia w zakresie wykorzystania pofermentu. Projektodawcy proponują przepisy zmieniające ustawę o nawozach i nawożeniu. Projekt zakłada wprowadzenie szeregu zmian zmierzających do ułatwienia wykorzystania pofermentu w działalności rolniczej, zachowując jednocześnie wymogi związane z koniecznością zapewnienia bezpieczeństwa dla zdrowia ludzi, zwierząt i środowiska, a tym samym przyczyniać się do zmniejszenia emisji dwutlenku węgla do atmosfery.
5. Ułatwienia w zakresie przyłączenia instalacji biogazowni rolniczej do sieci. W myśl projektowanych przepisów podmiot uprawniony ubiegający się o przyłączenie biogazowni rolniczej do sieci informuje operatora systemu dystrybucyjnego o spełnianiu przez przyłączaną instalację warunków przewidzianych w ustawie. Operator systemu dystrybucyjnego zobowiązany jest wydać warunki przyłączenia dla biogazowni rolniczej w terminie 30 dni od dnia złożenia kompletnego wniosku.

Pierwsze posiedzenie zespołu eksperckiego odbyło się 21 listopada 2022 r. Bariery rozwoju sektora biogazowni w Polsce były przedmiotem rozmów z przedstawicieli branży. W spotkaniach organizowanych Ministerstwie Rolnictwa i Rozwoju Wsi wzięli udział przedstawiciele Polskiej Grupy Biogazowej, Polskiej Izby Gospodarczej Energetyki Odnawialnej i Rozproszonej, Polskiego Stowarzyszenia Producentów Biogazu Rolniczego, Unii Producentów i Pracodawców Przemysłu Biogazowego i Biometanowego, Inicjatywy dla Środowiska Energii i Ekomobilności i Rady OZE Konfederacji Lewiatan. 

W najbliższych dniach projekt zostanie skierowany do dalszych prac legislacyjnych. 

Skład zespołu eksperckiego ds. biogazowni rolniczych, działającego w Ministerstwie Rolnictwa i Rozwoju Wsi – autorów propozycji projektu specustawy: 

1. dr hab. Michał Domagała, prof. KUL – prof. Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego Jana Pawła II, radca prawny, prodziekan ds. kształcenia Wydziału Prawa, Prawa Kanonicznego i Administracji, ekspert w zakresie prawa energetycznego i gospodarczego,
2. dr Marcin Rokosz – doktor nauk prawnych, radca prawny, specjalista w zakresie prawa cywilnego, koordynator merytoryczny prac zespołów eksperckich działających przy Pełnomocniku Rządu ds. Transformacji Energetycznej Obszarów Wiejskich,
3. r.pr. Karol Czuryszkiewicz – radca prawny, ekspert w zakresie prawa energetycznego,
4. r.pr. Patrycja Figat – radca prawny, doradca restrukturyzacyjny, wykładowca, ekspert w zakresie prawa gospodarczego, Kancelaria Radców Prawnych Wiatr i Partnerzy, 
5. r.pr. Jan Sakławski – radca prawny, ekspert w zakresie prawa energetycznego i odnawialnych źródeł energii, partner w kancelarii Brysiewicz, Bokina, Sakławski i Wspólnicy sp.k.,
6. r.pr. Rafał Wiatr – partner zarządzający w Kancelarii Radców Prawnych Wiatr i Partnerzy, ekspert w zakresie prawa energetycznego, budowalnego i gospodarczego, 
7. Szymon Milewski – zastępca dyrektora, Departament Rynków Rolnych i Transformacji Energetycznej Obszarów Wiejskich, Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi, 
8. Marzena Skąpska – Naczelnik Wydziału Odnawialnych Źródeł Energii, Departament Rynków Rolnych i Transformacji Energetycznej Obszarów Wiejskich, Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi, 
9. Jarosław Wiśniewski – radca, Departament Rynków Rolnych i Transformacji Energetycznej Obszarów Wiejskich, Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi. 

Wsparcie merytoryczne prac zespołu zapewnili również pracownicy odpowiednich departamentów Ministerstwa Rolnictwa i Rozwoju Wsi, w szczególności: 

1. Lidia Kostańska – dyrektor, Departament Nieruchomości i Infrastruktury Wsi, Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi, 
2. Elwira Zdrodowska – dyrektor, Departament Rolnictwa Ekologicznego i Jakości Żywności, Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi,
3. Anna Klisowska – zastępca dyrektora Departamentu Hodowli i Ochrony Roślin, Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi,
4. Tomasz Gawroński – Departament Hodowli i Ochrony Roślin, Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi,
5. Michał Wojtkiewicz – Departament Hodowli i Ochrony Roślin, Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi. 
6. Anna Dolecka – Departament Prawny, Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi, 
7. Agnieszka Zdanowicz – naczelnik, Departament Nieruchomości i Infrastruktury Wsi, Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi.

Sekretarzem zespołów ekspertów działających przy Pełnomocniku Rządu ds. Transformacji Energetycznej Obszarów Wiejskich jest Klaudia Wiącek- Balcer.